استپ رله چیست؟
استپ رله یا رله قفل شونده نوعی رله الکترومکانیکی است که پس از فعال شدن، تا زمانی که به صورت دستی یا با یک سیگنال خاص غیرفعال شود، در حالت فعال باقی می‌ماند. به عبارت دیگر، این نوع رله دارای یک حالت “قفل شده” است که پس از تنظیم، به طور خودکار حفظ می‌شود.
رله‌های فرمان نسبت به کنتاکتور از لحاظ ابعاد کوچکتر، سرعت بالاتر، عمر طولانی، مصرف انرژی کمتر برخوردار هستند. علاوه بر رله‌های معمولی می‌توان از استپ رله‌ها استفاده کرد.
عملکرد استپ رله
با اعمال یک سیگنال الکتریکی به کویل رله، آهنربای الکتریکی داخل رله فعال می‌شود. پس از فعال شدن، یک مکانیزم داخلی رله را در حالت فعال نگه می‌دارد. این مکانیزم می‌تواند یک زبانه مغناطیسی یا یک اهرم مکانیکی باشد. برای غیرفعال کردن رله، باید یک سیگنال جداگانه به کویل رله اعمال شود یا به صورت دستی مکانیزم قفل را آزاد کرد.
قرار گیری رله قفل شونده در مدار
استپ رله معمولاً در مدارهای کنترل به صورت سری با یک کنتاکتور یا سایر تجهیزات الکتریکی قرار می‌گیرد. کنتاکت‌های استپ رله می‌توانند به صورت نرمال باز (NO) یا نرمال بسته (NC) باشند.
1) کنتاکت‌های NO: زمانی که رله فعال می‌شود، مدار را کامل می‌کنند.
2) کنتاکت‌های NC: زمانی که رله فعال می‌شود، مدار را قطع می‌کنند.
مزایا و معایب استفاده از استپ رله
- ساختار ساده و عملکرد قابل اطمینان.
- نسبت به سایر تجهیزات کنترل، هزینه کمتری دارد.
- در صورت طراحی صحیح، بسیار قابل اطمینان است.
- نسبت به رله‌های الکترونیکی، سرعت عمل کمتری دارد.
- ممکن است در محیط‌های پر نویز دچار اختلال شود.
- برای کاربردهای پیچیده کنترل، ممکن است نیاز به استفاده از تجهیزات کنترل الکترونیکی باشد.
کاربردهای رله قفل شونده
- برای حفظ یک حالت خاص در مدار تا زمانی که شرایط تغییر کند.
- برای قفل کردن یک مدار در حالت ایمن پس از وقوع یک خطا.
- برای کنترل توالی عملیات در ماشین‌آلات صنعتی.
