پلاگ‌ها یکی از اجزای کلیدی در سیستم‌های برقی هستند که به انتقال انرژی الکتریکی از یک منبع به بار کمک می‌کنند. در این مقاله به بررسی پلاگ، انواع آن، عملکرد هر کدام و همچنین رنگ‌های مختلف پلاگ و سطوح ولتاژ مربوط به آن‌ها خواهیم پرداخت.
پلاگ‌ها اجزای اساسی در سیستم‌های الکتریکی هستند که برای اتصال دستگاه‌های مختلف به منبع تغذیه استفاده می‌شوند. هر پلاگ دارای ساختار و استانداردی خاص است که برای اطمینان از ایمنی و عملکرد صحیح دستگاه‌ها طراحی می‌شود.
پلاگ چیست؟
پلاگ (Plug) در اصطلاح عامیانه به آن قسمتی از یک وسیله برقی گفته می‌شود که به پریز برق متصل می‌شود تا دستگاه به برق متصل شود. اما در اصطلاحات فنی و تخصصی، پلاگ می‌تواند معانی دیگری نیز داشته باشد.
در حوزه برق، پلاگ به آن قسمت از یک سیم یا کابل گفته می‌شود که در انتهای آن پین‌هایی تعبیه شده است. این پین‌ها با سوکت‌های موجود در پریز برق تماس برقرار می‌کنند و به این ترتیب جریان برق به دستگاه منتقل می‌شود.
انواع پلاگ ها در صنعت برق
- پریز (Receptacle): قسمت نصب ثابت در سیم کشی یا نصب روی تجهیزات که برای اتصال به یک مدار الکتریکی طراحی می‌شود.
- چند شاخه (plug): قطعه یکپارچه برای اتصال مستقیم یک کابل انعطاف پذیر به تجهیزات یا یک Connector در نظر می‌گیرند.
- اتصال دهنده (Connector): قطعه جداگانه برای اتصال به یک کابل انعطافپذیر که به منبع متصل است. به طور کلی، یک کانکتور دارای همان ترتیب اتصالات outlet ـ Socket است.
- اینلت (Inlet): قطعه‌ای که بصورت ثابت نصب می‌شود و تجهیزات ثابت وغیرقابل انعطاف به آن متصل می‌شوند. به طور کلی، یک کانکتور دارای همان ترتیب اتصالات Plug است.
- کوپلر (Coupler): امکان اتصال دو کابل به هم را فراهم میکند و همواره از دو قسمت تشکیل می‌شود. کوپلر کابل، Plug و Connector را به هم وصل میکند. کوپلر لوازم الکتریکی را با Connector و Inlet به هم وصل میکند.
سطوح ولتاژ پلاگ‌ها
طبق استانداردهای بیبن المللی، رنگ آبی پلاگ‌ها به سطوح ولتاژ 230 ولت، رنگ قرمز 400 ولت، رنگ سفید 50 ولت و رنگ بنفش به 20 ولت اشاره دارد.
در دهه 1960، کمیسیون بین المللی مقررات تأیید تجهیزات الکتریکی (IECEE) استاندارد CEE 17 را برای دوشاخه ها و پریزهای صنعتی تعریف کرد. CEE مخفف گواهینامه تجهیزات الکتریکی است. CEE17 در سال 1983 توسط IEC 309 جایگزین شد و بعداً به استاندارد IEC 60309 تغییر نام یافت (IEC = کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک).
کانکتورها و دوشاخه های تک فاز 16A-6h 230V (آبی) و سه فاز 16A-6h 380-415V (قرمز) IEC 60309. این دوشاخه های تک فاز و سه فاز، دستگاه های IEC 60309 پرکاربردی در کارگاه ها و غیره در کشورهایی با استاندارد برق خانگی 220-240 ولت هستند.
قطر پین ارت محافظ همیشه 2 میلی متر بزرگتر از پین های دیگر است. موقعیت پین ارت بزرگتر ممکن است بین انواع مختلف دوشاخه ها متفاوت باشد. دایره پین ها را می توان به عنوان یک ساعت در نظر گرفت. پین ارت رو به پایین (دوشاخه قرمز) دارای موقعیت ساعت شش (6h) است. دوشاخه های 3 پین با موقعیت پین ارت (4h) را می پذیرد.
کدهای رنگی استاندارد IEC 60309 با رتبه بالاتر از 50 ولت اشاره دارد. کد رنگی سوکت ها و ورودی دستگاه ها اغلب بستگی به پوشش پلاگ‌ها دارد.
ترسیم پلاگ در نرم افزار ایپلن
برای قدم اول ترسیم پلاگ در نرم افزار ایپلن، ابتدا باید وارد کتابحانه ایپلن شوید. روی منوی Insert کلیک کنید و Symbol را انتخاب کنید. پلاگ‌ها زیر مجموعه Terminal & plug ها قرار دارند.
اگر قصد دارید حالت سوکتی را رسم کنید وارد زیر مجموعه کتابخانه Female receptacle شوید. کتابخانه ایپلن دارای تعداد زیادی از پلاگ‌ها و سوکت‌هایی مانند کواکسیال، مادگی‌ها یا پین‌هایی که یک یا چند اتصال را می‌توانند انجام دهند.
