اصطلاحات فنی تابلو برق: دیکشنری کاربردی برای صنعت برق
- حمید زینالی
- نرم افزار ایپلن
- 1403/11/13
- این مقاله بروزرسانی شده 14 بهمن 1403
تابلو برقها یکی از اجزای اساسی و حیاتی در سیستمهای الکتریکی هستند که عملکرد صحیح و ایمن آنها به فهم دقیق اصطلاحات مرتبط با آنها بستگی دارد. از نصب و راهاندازی تا نگهداری و تعمیر، هر یک از اجزای تابلو برق دارای اصطلاحات و مفاهیم خاص خود هستند که آشنایی با آنها برای هر مهندس و تکنسین برق ضروری است. در این مقاله، به بررسی مهمترین اصطلاحات تابلو برق خواهیم پرداخت و کاربردها و مفاهیم هر یک را به طور دقیق توضیح خواهیم داد. این اطلاعات نه تنها به درک بهتر و اجرای صحیح پروژههای الکتریکی کمک میکند، بلکه ایمنی و کارایی سیستمهای الکتریکی را نیز بهبود میبخشد. با ما همراه باشید تا با دنیای اصطلاحات تخصصی تابلو برق بیشتر آشنا شوید.
مهم ترین اصطلاحات تابلو برق
در سیم کشی
1. سیم کشی (Wiring)
اصطلاح “Wiring” به مجموعهای از هادیها، کابلها، و اتصالات الکتریکی اشاره دارد که برای انتقال جریان الکتریکی از یک نقطه به نقطه دیگر در یک سیستم برق استفاده میشود. مانند:
هادیها: موادی که جریان الکتریکی را منتقل میکنند، مانند مس و آلومینیوم. این هادیها به صورت کابل یا سیم موجود هستند.
2. اتصال (Connection)
یکی از رایجترین اصطلاحات در تابلو برق محسوب میشود. اصطلاح “connection” در برق به معنای اتصال یا ارتباط بین دو یا چند جزء الکتریکی است. این اتصالات میتوانند انواع مختلفی داشته باشند، مانند:
اتصال فیزیکی: جایی که سیمها یا کابلها به صورت فیزیکی به یکدیگر یا به دستگاههای الکتریکی متصل میشوند. این شامل جوشها، پیچها، کانکتورها، و ترمینالها است.
3. لیبل گذاری گذاری (Labeling)
اصطلاح “Labeling” در برق به فرآیند علامتگذاری و نامگذاری اجزا و سیمها در یک سیستم الکتریکی اشاره دارد. این کار به منظور شناسایی و تشخیص آسانتر اجزا و اتصالات در هنگام نصب، تعمیر و نگهداری انجام میشود. مانند:
برچسبگذاری سیمها و کابلها: سیمها و کابلها با استفاده از برچسبها یا نشانگرهای مخصوص علامتگذاری میشوند تا نوع، مقصد و کارکرد آنها مشخص شود.
4. اتصالات ضعیف (Loose connection)
اصطلاح “Loose connection” در برق به معنای وجود اتصال ضعیف یا ناپایدار بین اجزای الکتریکی است. این مشکل میتواند به دلایل مختلفی مثل فرسودگی و خوردگی ایجاد شود:
شل بودن اتصالات: پیچها، ترمینالها یا کانکتورها به درستی محکم نشدهاند و باعث کاهش تماس الکتریکی میشوند.
5. از منبع تا مقصد (Source&Target)
اصطلاح “Source” و “Target” در برق به ترتیب به معنای منبع و مقصد جریان الکتریکی است. این دو اصطلاح برای توضیح مسیر جریان الکتریکی و انتقال آن از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده میشوند:
Source (منبع): محلی که جریان الکتریکی از آنجا شروع میشود، مانند یک باتری، ژنراتور، یا ترانسفورماتور. منبع برق انرژی الکتریکی را فراهم میکند که به سیستمها و دستگاههای الکتریکی منتقل میشود.
Target (مقصد): نقطهای که جریان الکتریکی به آنجا منتقل میشود و از آن برای انجام کار یا تغذیه دستگاههای الکتریکی استفاده میشود. مقصد میتواند یک وسیله الکتریکی مانند یک لامپ، موتور یا هر دستگاه دیگری باشد که به انرژی الکتریکی نیاز دارد.
مهم ترین اصطلاحات تابلو برق
در نقشه کشی با ایپلن
1. برشکاری (Cut out)
در نرمافزار ایپلن (EPLAN)، اصطلاح “Cut out” به فرآیند ایجاد حفرهها یا سوراخها در مواد مختلف مانند فلز، چوب و پلاستیک اشاره دارد. این عملیات معمولاً با استفاده از متهها و ابزارهای مخصوص انجام میشود.
در ایپلن، این فرآیند به راحتی و با دقت انجام میشود و میتوانید انواع سوراخهای مختلفی مانند دایره، بیضی، مربع و غیره را ایجاد کنید. همچنین، این نرمافزار امکان ساخت سوراخهای شخصیسازیشده را نیز فراهم میکند.
2. سوراخکاری (Drilling)
یکی از مهم ترین اصطلاحات کاربردی در تابلو برق به شمار میرود. در نرمافزار ایپلن (EPLAN)، اصطلاح “Drilling” به عملیات سوراخکاری در تابلوهای برق و قطعات الکتریکی اشاره دارد. این عملیات به منظور ایجاد حفرهها و سوراخها در مواد مختلف مانند فلز، پلاستیک و چوب استفاده میشود. کاربردهای اصلی Drilling در ایپلن شامل موارد زیر است:
- ایجاد حفره برای عبور کابلها: برای اینکه کابلها بتوانند به راحتی از یک بخش تابلو برق به بخش دیگر منتقل شوند.
نصب قطعات الکتریکی: ایجاد سوراخها برای نصب قطعات مختلف مانند ترمینالها، کانکتورها و دیگر تجهیزات الکتریکی.
3. خم کاری (Bending)
در نرمافزار ایپلن (EPLAN)، اصطلاح “Bending” به فرآیند خم کردن یا انحنا دادن به مسیر کابلها و لولهها در طراحی تابلوهای برق و سیستمهای الکتریکی اشاره دارد. این عملیات به منظور ایجاد انحنا و زوایای لازم در مسیرهای کابلکشی برای جایگزینی مناسب در فضای موجود انجام میشود.
4. مسیریابی (Routing)
در نرمافزار ایپلن (EPLAN)، اصطلاح “Routing” به فرآیند طراحی و تعیین مسیر کابلها و سیمها در تابلوهای برق و سیستمهای الکتریکی اشاره دارد. این عملیات شامل مشخص کردن مسیر دقیق کابلها و سیمها از نقطهای به نقطه دیگر در داخل تابلو برق یا سیستم الکتریکی میشود.
5. باندل کردن (Bundling)
در نرمافزار ایپلن (EPLAN)، اصطلاح “Bundling” به فرآیند گروهبندی و بستن چندین کابل یا سیم به هم برای ایجاد یک دسته منظم و مرتب اشاره دارد. این کار به منظور بهبود مدیریت کابلها و سیمها، کاهش پیچیدگی و افزایش کارایی در نصب و نگهداری انجام میشود.
اصطلاحات تابلو برق
1. ورودی (Incomming)
اصطلاح “Incoming” در تابلو برق به تجهیزاتی اطلاق میشود که وظیفه دارند برق ورودی را از منبع تغذیه (مانند ترانسفورماتور یا شبکه برق عمومی) به تابلو برق منتقل کنند. این تجهیزات معمولاً شامل کلیدهای قطع و وصل، کلیدهای قدرت، و دیگر قطعات ایمنی میشوند که جریان برق ورودی را کنترل و محافظت میکنند. به عبارت دیگر، “Incoming” بخش ابتدایی تابلو برق است که برق ورودی را به اجزا و فیدرهای مختلف تابلو توزیع میکند.
2. خروجی (Outgoing)
اصطلاح “Outgoing” در تابلو برق به تجهیزاتی اطلاق میشود که برق خروجی را از تابلو به مقصد نهایی (مانند دستگاهها، موتورها یا ساختمانها) منتقل میکنند. این تجهیزات شامل کلیدهای قطع و وصل، فیوزها و قطعات حفاظتی دیگر میشوند که وظیفه دارند جریان برق خروجی را کنترل و محافظت کنند. به عبارت دیگر، “Outgoing” بخشهایی از تابلو برق هستند که برق را به مقصد نهایی توزیع میکنند.
3. فیدر (Feeder)
اصطلاح Feeder در تابلوهای برق به معنای فیدر یا تغذیهکننده است. فیدرها بخشی از سیستم توزیع برق هستند که وظیفه انتقال انرژی الکتریکی از تولید یا منبع تغذیه به مصرفکنندگان نهایی (مانند خانهها، کارخانهها، ادارات و …) را بر عهده دارند. فیدرها معمولاً شامل کابلها، سیمها، کلیدها، فیوزها و سایر تجهیزات حفاظتی هستند.
4. رایزر (Riser)
در تابلوهای برق، اصطلاح Riser به معنای رایزر یا محل عبور سیمها یا کابلها است. رایزرها معمولاً به بخشی از سیستم کابلکشی یا لولهکشی اطلاق میشوند که به صورت عمودی (از پایین به بالا یا برعکس) در ساختمانها یا در تابلو برق نصب میشوند تا برق یا سایر خدمات را بین طبقات و در تابلو برق انتقال دهند.
5. کوپلینگ (Coupling)
در تابلوهای برق، اصطلاح Coupling به معنای اتصال دو یا چند چیز در سیستم است و معمولاً به قطعهای اشاره میکند که برای اتصال دو بخش از سیستم (مانند لولهها، کابلها یا تجهیزات) به یکدیگر استفاده میشود. کوپلینگها نقش مهمی در ایجاد اتصالات ایمن، محکم و قابل انعطاف در سیستمهای الکتریکی دارند.