مدار چنج آور یکی از مدارات مهم در سیستم‌های برق صنعتی و تجاری است که وظیفه اصلی آن انتقال بار از یک منبع تغذیه به منبع دیگر در مواقع ضروری است. در این مقاله به بررسی مدار چنج آور، کاربردهای آن در صنعت برق، و نحوه طراحی نقشه مدار فرمان چنج آور خواهیم پرداخت.
مدار چنج آور (Changeover Circuit) به سیستمی اطلاق می‌شود که به طور خودکار یا دستی می‌تواند بار را از یک منبع تغذیه به منبع دیگر منتقل کند. این سیستم معمولاً در شرایطی استفاده می‌شود که نیاز به تغییر منبع برق وجود دارد، مانند انتقال از برق شهر به برق اضطراری.
تحلیل مدار فرمان چنج آور
این مدار کاملاً اتوماتیک عملیات تغییر ولتاژ بین منبع تغذیه اصلی و کمکی را انجام می‌دهد. در سمت چپ، خطوط انتقال برق شهر قرار دارد. مدار چنج آور به گونه‌ای طراحی می‌شود که در صورت قطع ولتاژ برق شهر، منبع کمکی جایگزین برق شهر شود.
در ابتدای مسیر از یک کلید حرارتی (MPCB) که وظیفه تشخیص خطاء اضافه بار و اتصال کوتاه در مدار را دارد، استفاده می‌شود. در پایین‌تر از یک کنترل فاز در مدار استفاده کردیم که تشخیص می‌دهد که اتصالات فازها در مدار برقرار هستند. کنترل فاز توسط یک فیوز سه فاز F0 حفاظت می‌شود.
از تیغه‌های کمکی کنترل فاز در مدار می‌توان استفاده کرد. تیغه 11 کنترل فاز تیغه مشترک هست. تیغه 12 در وضعیت عادی NC و تیغه 14 به عنوان NO در مدار قرار گرفته است. در ادامه در صورت نرمال بودن مدار، تیغه مشترک 11 به تیغه 14 کنترل فاز متصل می‌شود و بوبین کنتاتور K2 می‌شود.
در صورت نرمال بودن مدار، بوبین K2 تحریک می‌شود و تیغه باز بوبین K2 بسته می‌شود و باعث تحریک بوبین Q11 می‌شود و مصرف کننده از طریق برق شهر تغذیه می‌شود.
دقت کنید در صورت قطع برق شهر، ولتاژ از روی تیغه‌های کنترل فاز برداشته می‌شود و بوبین کنتاکتور K2 به حالت نرمال خود باز می‌گردد. در سمت مدار کمکی، از تیغه‌های بسته K2 و Q11 استفاده می‌شود و مصرف کننده از سمت برق اضطراری (دیزل ژنراتور) تغذیه می‌شود.
کاربرد مدار چنج آور در صنعت
1 . سیستم‌های اضطراری:
در مواقعی که برق شهر قطع می‌شود، مدار چنج آور به طور خودکار بار را به منبع برق اضطراری منتقل می‌کند.
2 . ساختمان‌های تجاری و مسکونی:
در ساختمان‌های بزرگ، این مدار به مدیریت منابع برق کمک می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که تجهیزات ضروری همیشه در دسترس هستند.
3 . صنعت و واحدهای تولیدی:
در کارخانجات، مدار چنج آور می‌تواند به حفظ تولید و جلوگیری از توقف‌های ناخواسته کمک کند و برق واحد صنعتی را تأمین کند.
نتیجه گیری:
کاربرد این مدار در مواقعی است که منبع اصلی برق قطع هست، مدار چنج آور به طور خودکار بار را به منبع پشتیبان (مانند ژنراتور) متصل می‌کند تا از قطع شدن تجهیزات جلوگیری کند.
