ترانس جریان چیست؟
ترانس جریان یا CT وسیله‌ای الکتریکی است که برای اندازه‌گیری جریان‌های بالا در مدارهای برق به‌کار می‌رود. این دستگاه، جریان الکتریکی با مقدار بالا را به جریان کوچکتری با نسبت مشخص تبدیل می‌کند، به طوری که بتوان آن را به راحتی با ابزارهای اندازه‌گیری مانند آمپر متر اندازه گرفت.
اندازه‌گیری مستقیم جریان‌های بالا بسیار خطرناک است. CT، این خطر را با کاهش جریان به سطح ایمن کاهش می‌دهد. ابزارهای اندازه‌گیری معمولاً برای اندازه‌گیری جریان‌های پایین طراحی می‌شوند. این تجهیز از آسیب دیدن این ابزارها در برابر جریان‌های بالا جلوگیری می‌کند.
با استفاده از این تجهیز، می‌توان جریان‌های بسیار بالا را با دقت و سهولت بیشتری اندازه‌گیری کرد.
عملکرد ترانس جریان
ترانس جریان معمولاً به صورت سری در مدار قرار می‌گیرد. به این معنی که تمام جریانی که از مدار می‌گذرد، از سیم‌پیچ اولیه نیز عبور می‌کند. جریان عبوری از سیم‌پیچ اولیه، یک میدان مغناطیسی در هسته ترانس ایجاد می‌کند. این میدان مغناطیسی، در سیم‌پیچ ثانویه ولتاژی القا می‌کند.
ولتاژ القا شده در سیم‌پیچ ثانویه، جریانی را ایجاد می‌کند که نسبت به جریان اولیه، با توجه به نسبت تعداد دورهای سیم‌پیچ‌ها، کوچک‌تر است. سیم‌پیچ ثانویه باید همیشه به یک بار متصل باشد. این بار می‌تواند یک آمپر متر، رله حفاظتی یا هر دستگاه دیگری باشد. اگر سیم‌پیچ ثانویه باز باشد، ولتاژ بسیار بالایی در آن القا می‌شود که می‌تواند خطرناک باشد.
در ترانسفورماتور هیچ ارتباط الکتریکی بین سیم پیچ اولیه وثانویه وجود ندارد و ارتباط بین آنها از طریق مغناطیسی برقرارا می‌شود. ارتباط مغناطیسی سیم پیچ های اولیه و ثانویه با جاری شدن فوران از طریق هسته برقرار می شود.
کاربردهای ترانس جریان
- در سیستم‌های قدرت، برای اندازه‌گیری جریان در خطوط انتقال، ترانسفورماتورها و …
- در سیستم‌های حفاظتی، برای تشخیص اضافه جریان و اتصال کوتاه
- در درایوهای موتور، برای کنترل سرعت و گشتاور موتور
- در کنتورهای انرژی، برای اندازه‌گیری مصرف انرژی
