بانک خازنی: تعریف، مزایا و کاربردهای عملی

1. خازن

انتخاب خازن براساس ظرفیت پله مورد نیاز در سطح ولتاژ شبکه را نشان می‌دهد. به عنوان نمونه چنانچه یک بانک خازنی 100 کیلوواری از ترکیب 4 پله 25 کیلوواری در سطح ولتاژ 400 ولت مورد نیاز باشد، یک خازن 25 کیلوواری در سطح ولتاژ 400 ولت و یا دو عدد خازن 12/5 کیلوواری 400 ولتی می‌تواند برای هر پله استفاده شود. 

اگر از دو خازن 12/5 کیلوواری براي يك پله استفاده شود. هنگام صدمه احتمالی یک خازن، نصف ظرفیت آن پله از دست خواهد رفت. درحالی که برای پله 25 کیلوواری تمام ظرفیت پله از دست خواهد رفت. به‌علاوه به دلیل مساحت جانبی بیشتر دو خازن 12/5 کیلوواری به یک خازن 25 کیلوواری، تبادل حرارتی با محیط بیشتر خواهد بود که به افزایش طول عمر خازن و کاهش خطر صدمه دیدن خازن کمک زيادي خواهد کرد.

2. کنتاکتور خازنی

 کنتاکتورهایی که برای قطع و وصل خازن، درون بانک خازنی استفاده می‌شود، کنتاکتور خازنی نامیده می‌شود. ظاهر این نوع کنتاکتورها نیز متفاوت با کنتاکتورهای دیگر است. این كنتاكتورها داراي تعدادی سیم به صورت پیچیده شده در قسمت بالا و پایین هستند. این سیم‌ها در واقع مقاومت اهمي هستند. 

با بررسی دقیق شمای داخلی کنتاکتور خازنی می‌توان دید که قبل از بسته شدن کنتاکت‌ اصلی کنتاکتور، کنتاکت‌های کمکی بسته شده و خازن همراه با مقاومت‌های محدودكننده جريان در قسمت بالایی و پاييني کنتاکتور وارد مدار شده و برقدار می‌شود و اندکی پس از آن، کنتاکت‌های کمکی از محل خود حرکت کرده و باز شده و کنتاکت اصلی بسته می‌شود و خازن به طور کامل وارد مدار می‌شود.

3. تجهیزات حفاظتی

 براي حفاظت از هر پله بانك خازن باید فیوز مناسب آن پله بین کنتاکتور و شبکه اصلی برق قرار بگیرد. كليد فیوزهایی که برای بانک خازنی استفاده می‌شود. باید از نوع تندکار باشد.

چنانچه در محل نصب بانک خازنی شبکه برق دارای ماكزيمم و مينيمم (پیک‌های) مختلفی باشد، استفاده از فیوز کندکار  می‌تواند گزینه و جایگزین مناسبی باشد. نکتە دیگر در انتخاب كليد فیوز، مقدار جریان آن است. طبق استاندارد IEC 60831 خازن توانایی تحمل اضافه جریان دائمی تا 35 درصد را دارا می‌باشد. البته مقدار اضافه ولتاژ مجاز برای شبکه نیز ده درصد می‌باشد که این اضافه ولتاژ می‌تواند منجر به اضافه جریان شود. بنابراین با احتساب دو ضریب گفته شده

(1/485 = 1/1× 1/35) مقدار جریان فیوز حدوداً 1/5 برابر جریان خازن همان پله خواهد بود. البته برخی مقدار تلرانس ظرفیت خازن که طبق استاندارد IEC تا 10 درصد می‌باشد را نیز درنظر گرفته و ضریب 1/65 را برای  جریان فیوز درنظر می‌گیرند.

4. رگولاتور

 رگولاتور اصلاح ضریب توان یکی از تجهیزات جداناپذیر بانک خازنی می‌باشد که با اندازه‌گیری مقدار مصرف توان راکتیو مصرف کننده، دستور قطع و وصل کنتاکتورها را صادر می‌نماید. رگولاتورهای مختلفی از سوی شرکت‌های مختلف برای استفاده در بانک های خازنی ارائه می‌شوند. اما قبل از انتخاب رگولاتور مناسب باید بدانیم تجهیز مناسب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد.